CÁC BÀI SÁM CÚNG LINH

41. SÁM CẦU SIÊU CÚNG MẸ 

(Sám báo hiếu I)

Mẹ ôi con rất đau lòng, 

Nhớ thương từ mẫu bế bồng nuôi con, 

Công lao khó nhọc mỏi mòn,

Tanh hôi giặt rửa vì con ốm gầy,

Con đau mẹ chạy thuốc thầy, 

Vái van chùa miếu đủ đầy cầu xin,

Than ôi cốt nhục thâm tình, 

Biết sao trả đặng mẹ mình dày công.

Bây giờ nhìn cảnh đau lòng, 

Mẹ đã về chốn non bồng xa chơi,

Bỏ con lặn hụp biển khơi,

Sống trong khổ não lụy rơi chan hòa,

Biết đâu tìm kiếm mẹ già, 

Nhìn lên hương án trong nhà quạnh hiu,

Cháu con thơ dại chít chiu,

Như gà mất mẹ chạy kêu lạc đàn, 

Lòng con thương nhớ thở than, 

Cơm dưng ba bát vái van mẹ về, 

Cổ bàn dọn cúng ê chề,

Nhìn sao chẳng thấy mẹ về uống ăn, 

Mẹ về vãng cảnh chị Hằng, 

Chúng con cúng giỗ làm văn tế ruồi. 

Nhắc thôi đau khổ ngậm ngùi,

Nhớ thương từ mẫu sụt sùi lệ sa, 

Thành tâm thiết lễ trai gia,

Một lòng cầu Phật Di Ðà độ vong, 

Nguyện cầu Ðịa Tạng thương lòng, 

Cứu độ hồn mẹ thoát vòng oan khiên, 

Cầu Ngài Tôn giả Mục Liên, 

Ban cho Diệu pháp, Phật truyền lục thông, 

Xin Ngài thương xót gắng công, 

Cứu độ phụ mẫu tổ tông thoát nàn,

Khỏi nơi địa ngục khóc than,

Về nơi Cực lạc sen vàng điểm tên.

Nguyện cầu phụ mẫu sớm lên,

Liên hoa cửu phẩm nêu tên đời đời,

Ở nơi Cực Lạc vui chơi,

Hộ trì tang quyến thảnh thơi an nhàn, 

Nam mô Tịnh độ Lạc bang, 

Ðộ vong hồn đặng Tây phương mau về.

Nam mô Siêu Lạc Ðộ Bồ Tát Ma Ha Tát.

 

- Trích Kinh Nhựt Tụng chùa Ðại Giác - trang 335-336 Sài gòn 1974

- Thuộc về Sám tụng sử dụng trong  kỳ siêu hoặc cúng vong.

 

42. SÁM BÁO HIẾU MẪU THÂN 

(Sám báo hiếu II)

Báo ân nghĩa trọng vô biên, 

Huyên đường nay đã huỳnh tuyền xa chơi,

Dương trần con chịu mồ côi,

Hai mươi bốn thảo chưa bồi dưỡng sinh,

Nhớ câu đất rộng trời dài, 

Sông sâu bể thẳm non đoài cách xa,

Mẹ hiền khuất dạng trong nhà,

Bỏ con thơ dại vào ra một mình, 

Ðau lòng vì nỗi tử sinh,

Nhớ thương từ mẫu dứt tình biệt ly, 

Cháu con sầu thảm ai bi, 

Ra vào chẳng thấy dung nghi hàng ngày, 

Trời cao đất thẳm có hay, 

Mẹ con xa cách càng cay càng phiền, 

Con còn vui sống triền miên, 

Mất mẹ gan ruột đảo điên muôn phần, 

Than ôi, từ mẫu thâm ân, 

Biết đâu tìm kiếm phân vân đêm ngày. 

Nhớ ơn cúc dục cao dày, 

Bây giờ chỉ thấy linh đài lạnh tanh, 

Sớm khuya lặng lẽ một mình, 

Vắng sau quạnh trước bóng hình mẫu thân, 

Dưỡng sanh non biển sánh bằng,

Cưu mang mười tháng dạ hằng lo âu, 

Nhiều khi am tự khấn cầu, 

Cho con mạnh khỏe ngày sau nối dòng,

Khi con vừa mới lọt lòng, 

Ba năm bú mớm ẵm bồng trên tay,

Mẹ cha vất vả đêm ngày, 

Trông con mau lớn chẳng nài công lao,

Nhứt là những lúc ốm đau,

Mẹ cha khổ cực không sao nghĩ bàn,

Thuốc thang luống chịu cơ hàn, 

Thấy con mạnh khỏe hân hoan vui mừng, 

Khuyên con ăn ở có chừng,

Nào là trai gái giữ thuần nết na, 

Dạy con khắp hết việc nhà,

Mẫu từ, Tử hiếu thuận hòa nên danh, 

Bây giờ nhìn nấm mồ xanh,

Mộ đầy cỏ mọc chung quanh bịt bùng, 

Về nhà thấy dạng chân dung, 

Ðèn hương khói tỏa nhớ cùng mẫu thân,

Nhớ mẹ đau khổ muôn phần, 

Tìm đâu gặp đặng mẫu thân dễ dàng, 

Lòng con thương nhớ khóc than, 

Cơm dưng ba bát vái van mẹ dùng, 

Làm sao trả thảo báo ân, 

Ðôi hàng châu lụy tuôn dòng thở than,

Ðêm thâu giấc mộng mơ màng, 

Giựt mình thức giấc bàng hoàng năm canh, 

Mẹ đà về chốn Diêm thành, 

Bỏ con dương thế cam đành xót xa,

Ruột đau từ đoạn thiết tha,

Nhớ thương từ mẫu lệ sa khôn cầm, 

Năm canh con trẻ đang nằm, 

Áo khô nước mắt ướt dầm như mưa, 

Hồn về chín suối xa đưa,

Diêm la quỷ sứ ngưu lừa gớm ghê, 

Suối vàng cũng gọi là quê, 

Ai ai không khỏi đọa về khổ thân, 

Làm con báo hiếu chuyên cần, 

Nguyện cầu Phật Tổ oai thần cứu ra.

Ngày nay thiết lễ trai gia (ma chay),

Lòng thành cầu Phật Di Ðà chứng minh, 

Quan Âm, Thế Chí đồng thinh,

Ðức Ngài Ðịa Tạng độ hình mẫu thân,

Hà sa chư Phật Long thần, 

Phóng quang tiếp dẫn mẫu thân thượng  trình, 

Hương hồn về chốn Phật đình, 

Sen vàng chín phẩm hóa hình ngồi trong, 

Ngồi trên phẩm báu hư không, 

Nương theo chơn Phật thong dong Lạc thành, 

Mẹ đã về cõi vô sanh, 

Tội tiêu nghiệp dứt quả lành muôn năm.

Lạy cầu chư Phật từ tâm, 

Di Ðà thọ ký hồn âm trọn lành, 

Nguyện hồn về chốn Lạc thành,

Chứng ngôi bất thối vô sanh đời đời, 

Cầu cho hồn đặng thảnh thơi, 

Hộ trì tang quyến đến nơi đạo tràng,

Tụng kinh lễ Phật cầu an, 

Phát tâm tu niệm Lạc bang mau về.

- Trích đối chiếu bổ sung từ hai bản "Liên hoàn sám Nguyện" và "Kinh Nhựt Tụng chùa Ðại Giác (Sđd).

- Ơû bản in Liên Hoàn Sám Nguyện thiếu mất bốn câu từ 43 đến 46 và bản in tuyển tập 55 bài Sám phổ thông trước căn cứ vào đây nên cũng thiếu. Nay bổ sung từ bản của kinh Nhựt Tụng chùa Ðại Giác cho đủ với nguyên tác.

43. SÁM BÁO HIẾU PHỤ THÂN 

  (Sám báo hiếu III)

Thành tâm báo hiếu con quỳ,

Phụ thân nay đã biệt ly dương trần, 

Con chưa đáp được mười ân, 

Mà nay cha đã qua phần còn đâu ! 

Nhắc thôi thêm thảm thêm sầu, 

Làm con chưa trọn được câu sanh thành.

Từ nay cha đã khuất hình, 

Trước sau vắng vẻ gia đình quanh hiu,

Bỏ con thơ dại chít chiu,

Ðâu còn như sống mà kêu con về. 

Công lao khó nhọc nhiều bề,

Ðêm ngày lo lắng nặng nề vì con,

Ba năm nuôi dưỡng hao mòn, 

Chăm nom nuôi trẻ đâu còn rảnh rang. 

Lắm lần cầu nguyện vái van, 

Cho con khôn lớn nên đàng công danh, 

Rồi nay con được trưởng thành,

Chưa hề báo đáp công sanh phần nào, 

Sanh thành dưỡng dục cù lao, 

Gia đình gánh nặng làm sao an nhàn, 

Sợ con lêu lõng sa đàng,

Sợ vì bịnh hoạn lại càng lo âu,

Cha không lên gác xuống lầu, 

Bỏ con vất vả đồng sâu nắng hè,

Cha không xuống ngựa lên xe, 

Bỏ con đói rách chịu bề lang thang, 

Cha không dư dả bạc vàng, 

Bỏ con khốn khổ cơ hàn lều tranh,

Nuôi con dạy dỗ học hành,

Miễn cho con đặng trưởng thành nên danh.

Thương con cha bỏ sao đành, 

Nay vì số phận cha đành biệt ly,

Nhỏ còn thơ dại biết chi, 

Lớn khôn mới rõ cha thì dày công.

Từ nay hết đợi hết trông, 

Thi hài cha gởi ra đồng cỏ xanh.

Về thăm đâu thấy dạng hình, 

Bàn hương vắng vẻ đèn xanh nhang tàn.

Lòng con thương nhớ thở than,

Cơm dâng ba bát vái van cha về.

Chứng cho con cháu đồng quỳ,

Nguyện cha về chốn liên trì Lạc bang.

Thành tâm con lập trai đàn,

Nhờ ơn Phật Tổ chứng đàn khai kinh. 

Con cầu chư Phật chứng minh, 

Ðịa Tạng Bồ Tát thương tình độ vong. 

Con nay cầu nguyệân hết lòng,

Cầu cho từ phụ thoát vòng khổ luân.

Mới là đáp được thâm ân,

Ơn cao như núi nghĩa gần biển sâu, 

Thành tâm khấn nguyện cúi đầu,

Từ bi tiếp dẫn xin cầu vãng sanh,

Nguyện cho hồn đặng an lành, 

Ðồng về Cực lạc đồng sanh sen vàng.

Nam mô Tịnh độ Lạc bang,

Ðộ vong hồn đặng Tây phang mau về.

(Phụ lục) 
VĂN TẮM PHẬT 
(Phụ lục 1) 
  

Ngã kim quán mộc chư Như lai,  
Tịnh trí trang nghiêm công đức tụ. 
Ngũ trược chúng sinh lịnh ly cấu, 
Đồng chứng Như lai tịnh pháp thân. 
Tỳ Gia thành lý bất tằng sanh, 
Sa la thọ gian bất tằng diệt. 
Bất sanh bất diệt lão Cù Đàm, 
Nhãn trung khán kiến trùng thiêm tiết. 
Kim triêu chính thị tứ ngoạt bát, 
Tịnh Phạn Vương cung sinh Tất Đạt. 
Phúng thủy cửu long thiên ngoại lai, 
Bổng túc liên hoa tùy địa phát. 
Án mâu ni mâu ni tam mâu ni tá phạ ha. 
--------------- 

98. KỆ NHỚ ƠN CHA MẸ 
(Sám báo hiếu 6) 

Nước sông nọ có nguồn mới chảy, 
Hạt thóc kia có cấy mới lên, 
Phàm phu cho đến Thánh Hiền, 
Ví không cha mẹ sao nên thân người? 
Trong mười tháng mặt xanh da bủng, 
Vì nuôi con bụng ỏng lưng eo, 
Ba năm bú mớm nâng niu, 
Cam sài mẹ chịu, hẩm hiu mẹ buồn. 
Hai bầu sữa nước nguồn khôn ví, 
Dạ thương con xá kể nhọc nhằn, 
Đêm đông ấp nệm ủ chăn, 
Chiếu giường ẩm ướt giành thân mẹ nằm. 
Năm canh những âm thầm với bóng, 
Mong cho con chóng lớn nên người,  
Tháng hè như nấu như sôi, 
Tay xoa tay quạt mồ hôi đầm đìa. 
Hàm răng cũng thường khi biếng xỉa, 
Đài gương soi cũng để bụi mờ, 
Xuân xanh mấy chỗ đã già, 
Trời cao bể rộng khôn mà ví ơn ! 
Còn cha phải tìm cơm lo áo, 
Vì con, lo quần áo đơn mền, 
Một ngày dần một lớn lên, 
Tìm thầy, tìm bạn bút nghiên học hành. 
Dạy ăn nói cho thành khuôn nếp, 
Đạo làm người dạy biết sâu nông, 
Lại lo dựng vợ gả chồng, 
Gây cơ lập nghiệp nối giòng mai sau. 
Vì con phải mưa dầu nắng dãi, 
Vì con nên chẳng ngại nhọc nhằn, 
Vì con bớt ngủ khoan ăn, 
Vì con thương xót băn khoăn đêm ngày. 
Công đức nặng xem tầy non Thái, 
Đạo làm con ta phải biết ân, 
Sớm khuya phụng dưỡng chuyên cần, 
Đem lòng hiếu kính song thân mới là. 
Khi ăn ở vào ra hầu hạ, 
Dung nhan thường hòa nhã vui tươi, 
Không may trái nắng trở trời, 
Tìm thầy, tìm thuốc đêm ngày dưỡng nuôi. 
Mùa nóng nực không ngơi tay quạt, 
Tiết hàn đông sắp đặt màn chăn, 
Ñöøng ñieàu quí vôï hôn thaân, 
Nặng bên tình ái nhẹ phần cù lao. 
Gương hiếu hạnh kể sao cho xiết, 
Muôn điều lành hiếu liệt đầu tiên, 
Kìa như vua Thuấn đại hiền, 
Bởi tùy thuận ý chẳng phiền lòng cha. 
Ông Mẫn Tử sương sa rét mướt, 
Mảnh áo lau cảm được lòng từ, 
Chôn con nuôi mẹ chuyện xưa, 
Kìa ông Quách Cự trời cho lò vàng. 
Chẳng qua đấng anh hùng hào kiệt, 
Hiếu có tròn sự nghiệp mới cao, 
Huống người thoát cõi trần lao, 
Công ơn cúc dục nỡ nào lãng quên. 
Vứt bỏ tấm thân hèn chẳng đoái, 
Quyết một điều ân ái bước ra, 
Sắc trần chẳng chút nhuộm qua, 
Giàu sang trò ảo vinh hoa chuyện đời. 
Chí lục độ cần chăm gắng gỏi, 
Chữ tứ ân thúc gọi luôn tai, 
Vì mình thoát cảnh trần ai, 
Mẹ cha hẳn được liên đài tiêu dao. 
Đấng Đại Giác kể bao nhiêu kiếp, 
Vì sinh thành dù chết cũng cam, 
Mục Liên dốc một hiếu tâm, 
Thần thông đác đạo ân thâm trả đền. 
Mẹ ngục tối trở nên tịnh độ, 
Con như Ngài mới hậu mới cao, 
Bà-la-môn thác sinh vào, 
Là Ngài Địa Tạng má đào lạ thay. 
Gậy tích trượng ra tay cứu mẫu, 
Ngọc Minh Châu soi thấu cõi đời, 
Kiếp sau lại trở làm người, 
Giả tên Quang Mục đứng ngồi nghiêm trang. 
Thích trứng cá mẹ mang tội báo, 
Vào ngục Ngài hóa đạo sinh thiên, 
Dốc lòng tu đạo cần chuyên, 
Môùi laø ñaïi hieåu baùo ñeàn ôn saâu. 
Hiếu thế tục chỉ hầu cơm nước, 
Hiếu xuất gia giải thoát luân hồi, 
Dám khuyên tất cả mọi người, 
Báo ơn nên tỏ, chớ sai lầm đường. 
Khuyên cha mẹ ngày thường niệm Phật, 
Miệng hằng nên nói thật ăn chay, 
Chúng sinh nghiệp sát đừng gây, 
Tu hành thập thiện trồng cây phúc lành.  
Dù một kiếp chưa thành Chánh giác, 
Song thân lành quả chắc có phen, 
Làm con phải dứt trần duyên, 
Tu hành gắng gỏi báo đền ơn sâu. 
Khỏi mang tiếng cạo râu cắt tóc, 
Không thẹn thân khoát Phúc điền y, 
Tinh thần cần phải tu trì, 
Giữ giới, định, huệ quy y tham thiền. 
Rồi ra thành Phật chứng Tiên, 
Cửu huyền, độ được báo liền tứ ân, 
Mấy lời Thầy dạy ân cần. 
Nam Mô Sinh Tịnh Độ Bồ-tát Ma ha tát.